โครงสร้างของดอก
ดอก (Flower) พืชดอก(Angiosperm) มีดอก (Flower) เป็นอวัยวะซึ่งทำ หน้าที่ในการสืบพันธุ์ พัฒนามาจากตาซึ่งเปลี่ยนแปลง ไปเป็นกลุ่มใบที่จัดเรียงตัวอยู่รอบแกนเดียวกัน
1. ส่วนประกอบของดอก ดอกของพืชดอกจะวางตั้งอยู่บนฐานรองดอก (receptacle) ที่เชื่อมติดกับก้านดอก(peduncle) มีส่วนประกอบด้วยกันอยู่ 4 วง คือ
1. วงกลีบเลี้ยง (calyx) ประกอบด้วยกลีบเลี้ยง (sepal) มีรูปร่างคล้ายใบ สีเขียว อยู่วงนอกสุด ซึ่งก็คือชั้นนอกสุดของตาดอก
2. วงกลีบดอก (collora) ประกอบด้วยกลีบดอก (petal) อยู่ถัดเข้าไปจากวง รูปร่างคล้ายใบ มีสีสันต่างๆ เพื่อช่วยในการล่อแมลงที่ช่วยผสมเกสรวงกลีบเลี้ยงและกลีบดอก เป็นชั้นที่ไม่ได้ทำ หน้าที่เกี่ยวข้องในการสืบพันธุ์ แต่จะมีหน้าที่ป้องกันอวัยวะสืบพันธุ์ และดึงดูดแมลงที่ช่วยในการผสมพันธุ์ วงทั้ง 2 ชั้นนี้จะเรียกรวมกันว่า วงกลีบรวม (periants) ในพืชบางชนิดมีวงกลีบรวมที่มีลักษณะของกลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนกันจนแยกไม่ออก เช่น ดอกทิวลิป จะเรียกแต่ละกลีบว่ากลีบรวม (tepal)
3. วงเกสรเพศผู้ (androecium) ประกอบด้วยเกสรเพศผู้ (stamen) ซึ่งเกสรเพศผู้แต่ละอันประกอบด้วยอับเกสรตัวผู้ (anther) ภายในบรรจุละอองเรณู (pollen) และก้านชูอับเรณู (filament)
4. วงเกสรเพศเมีย (gynoecium) ประกอบด้วยเกสรเพศเมีย (pistil หรือ carpel) ตั้งแต่ 1 ถึงหลายอัน ซึ่งเกสรเพศเมียแต่ละอันประกอบด้วยรังไข่ (ovary) ไข่ (ovule) ก้านเกสรเพศเมีย(style) และยอดเกสรตัวเมีย (stigma)

2. การจัดเรียงตัวของส่วนประกอบดอก (Arrangement of flower parts) โครงสร้างและการจัดเรียงตัวของส่วนต่างๆ ดอก มีความแตกต่างกันไปตามชนิดพืช ซึ่งสามารถใช้เป็นดัชนีในการจำแนกชนิดพืชได้เป็นอย่างดี พืชบางชนิดมีโครงสร้างครบทั้ง 4 ชั้น แต่ในบางชนิดอาจขาดวงใดวงหนึ่งไป การเรียงตัวของชั้นทั้ง 4 แตกต่างกันไป นอกจากนี้ลักษณะของชั้นทั้ง 4 แตกต่างกันไป เช่น ลักษณะของฐานรองดอก มีทั้งขนาดเล็ก ขนาดใหญ่ รูปร่างกลม หรือแผ่แบนคล้ายจานกลีบดอกมีสีสันและจำนวนกลีบแตกต่างกันไปตามชนิด เกสรเพศเมียและเพศผู้มีการเรียงตัวของส่วนประกอบต่างๆ แตกต่างกันไป
ลักษณะเพศของพืชดอก (Plant sexuality)
1. การจำแนกโดยลักษณะโครงสร้างดอก มีอยู่ 2 ชนิด คือ พืชที่มีส่วนประกอบดอกครบทั้ง 4 วง จะเรียกว่า ดอกสมบูรณ์ (complete flower) แต่ถ้าส่วนประกอบขาดไปวงใดวงหนึ่งจะเรียกว่า ดอกไม่สมบูรณ์ (incomplete flower) ดอกสมบูรณ์ที่มีทั้งเกสรเพศผู้และเพศเมียอยู่ร่วมกัน จะเรียกว่า ดอกสมบูรณ์เพศ (perfect flower, bisexual หรือ hermaphrodite) ซึ่งพืช angiosperm ส่วนใหญ่จะมีดอกแบบนี้ ดอกที่มีเกสรเพียงเพศใดเพศหนึ่งเท่านั้นเรียกว่า ดอกไม่สมบูรณ์เพศ (imperfect flower หรือunisexual) ซึ่งแยกออกได้เป็น ดอกเพศผู้ (staminate flower) เป็นดอกที่มีแต่เกสรเพศผู้ ดอกเพศเมีย (pistillate flower) เป็นดอกที่มีแต่เกสรเพศเมีย
2. การจำแนกโดยลักษณะต้นพืช แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ ต้นพืชที่มีดอกที่เป็นเพศผู้หรือเพศเมียอยู่ภายในดอกเดียวกัน หรือต้นเดียวกันเรียกว่า พืชต่างเพศร่วมต้น (monoecious plant) แต่พืชที่มีดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่แยกต้นกันเรียกว่า พืชต่างเพศต่างต้น (dioecious plant) ดอกเพศผู้ ดอกเพศเมีย Monoecious Dioecious
3. ตำแหน่งของรังไข่
1. รังไข่ที่อยู่เหนือฐานรองดอก (superior ovary) เป็นรังไข่ที่อยู่เหนือจุดติดของเกสรตัวผู้
2. รังไข่ที่มีฐานรองดอกหุ้มเอาไว้หมด (inferior ovary) เป็นรังไข่ที่อยู่ต่ำกว่าจุดติดของเกสรตัวผู้ หรือรังไข่อยู่ต่ำกว่าส่วนอื่นของดอก
3. รังไข่ที่มีจุดติดของรังไข่และเกสรตัวผู้ บนฐานรองดอกก้ำกึ่งกัน มีส่วนของกลีบเลี้ยง กลีบดอก และเกสรตัวผู้ติดกับฐานรองดอกบริเวณข้าง ๆ โดยรอบรังไข่ และฐานรองดอกเว้าลงไปและมีขอบโค้งขึ้นเป็นรูปถ้วยอยู่รอบ ๆ รังไข่
4. ดอกเดี่ยวและดอกช่อ จำแนกชนิดของดอกโดยพิจารณาจากจำนวนดอกบนหนึ่งก้าน สามารถแบ่งออกได้เป็นดอกเดี่ยว ดอกช่อ และดอกรวม
1. ดอกเดี่ยว ( solitary folwer คือ ดอกไม้ที่มีดอกอยู่เพียงดอกเดียวบนก้านชูดอกเพียงก้านเดียว เช่น ดอกมะเขือ ดอกชบา
2. ดอกช่อ ( inflorescence folwer ) คือ ดอกหลาย ๆ ดอกที่อยู่บนก้านดอกเดียวกัน เช่น ดอกผกากรอง ดอกหางนกยูง ดอกช่อเป็นกลุ่มของดอกที่อยู่บนก้านช่อดอก ( peduncle ) เดียวกัน เรียกว่า ช่อดอก ( infolrescenec) แต่ละดอกในช่อดอกนี้เรียกว่า ดอกย่อย ( floret ) ซึ่งอาจมีก้านดอกของตัวเองเรียกว่า เพดิเซล ( pedicel ) ช่อดอกของพืชแต่ละชนิดรูปร่างลักษณะแตกต่างกัน นักพฤกษศาสตร์ได้จำแนกช่อดอกออกเป็น 2 พวก ใหญ่ ๆ คือ
2.1. ช่อดอกที่มีดอกช่อเกิดตามแกนกลาง ช่อดอกนี้เจริญออกไปได้เรื่อย ๆ ทำให้ช่อดอกยาวขึ้น ดอกที่เกิดก่อนอยู่ด้านล่างจะบานก่อน
2.2. ช่อดอกที่ดอกย่อยแตกออกจากแกนกลางหรือไม่แตกออกจากแกนกลางก็ได้ ลักษณะที่สำคัญคือ ดอกย่อยที่อยู่บนสุดจะแก่หรือบานก่อนดอกย่อยอื่น ๆ ที่อยู่ถัดออกมาด้านข้าง
3. ดอกรวม (composite flower) เป็นดอกช่อชนิดหนึ่ง (แบบhead ) ซึ่งจะประกอบด้วยดอกย่อยเล็ก ๆ จำนวนมากรวมอยู่บนฐานรองดอก มีก้านชูดอกอันเดียวกันมองดูคล้ายดอกเดี่ยว เช่น ดอกบานชื่น

https://sites.google.com/site/32242maneerat/flower-structure