สภาพละลายได้ เป็นคุณสมบัติที่บ่งบอกถึงความสามารถในการละลายของสารละลายชนิดต่างๆ สารละลายใดมีค่าสภาพละลายได้สูง สารละลายนั้นละลายได้ง่าย

        สารละลาย (solution) คือ ของผสมที่เป็นสารเนื้อเดียวมีขนาดอนุภาคน้อยกว่า 10-7 เซนติเมตร ประกอบด้วยสารตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปผสมกัน ได้แก่ ตัวทำละลาย (solvent) และตัวละลาย (solute)

        สารละลายอาจมีสถานะได้ทั้งของแข็ง ของเหลว และแก๊ส ตัวอย่างเช่น น้ำเชื่อม เป็นสารละลายที่มีลักษณะเป็นน้ำใสเห็นเป็นเนื้อเดียว มีส่วนประกอบ 2 ส่วนคือ น้ำ เป็นตัวทำละลาย และน้ำตาล เป็นตัวละลาย น้ำเชื่อมเป็นสารละลายที่มีสถานะเป็นของเหลว เป็นต้น
        ถ้าตัวทำละลายและตัวละลายมีสถานะไม่เหมือนกัน สารที่มีสถานะเหมือนสารละลายเป็นตัวทำละลาย สารอื่นๆ เป็นตัวละลาย เช่น น้ำเชื่อม เป็นสารละลายที่มีสถานะเป็นของเหลว ประกอบด้วย น้ำ (ของเหลว) และน้ำตาลทราย (ของแข็ง) เพราะฉะนั้น น้ำจึงเป็นสารละลายที่มีน้ำเป็นตัวทำละลาย และมีน้ำตาลทรายเป็นตัวละลาย
        ถ้าตัวทำละลายและตัวละลายมีสถานะเดียวกัน สารที่มีปริมาณมากเป็นตัวทำละลาย สารที่มีปริมาณน้อยกว่าเป็นตัวละลาย เช่น อากาศ ประกอบด้วยแก๊สไนโตรเจน ประมาณ 78% แก๊สออกซิเจน ประมาณ 21% และแก๊สอื่นๆ อีกประมาณ 1% เพราะฉะนั้น อากาศจึงเป็นสารละลายที่มีแก๊สไนโตรเจนเป็นตัวทำละลาย มีแก๊สออกซิเจนและแก๊สอื่นๆ เป็นตัวละลาย
        ถ้าตัวทำละลายและตัวละลายมีสถานะเดียวกันและมีปริมาณเท่ากัน จะจัดให้สารใดเป็นตัวทำละลายหรือตัวละลายก็ได้ ความรู้เกี่ยวกับการละลายของสารในตัวทำละลายต่างๆ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การใช้ตัวทำละลายสลายคราบต่างๆ ที่ติดอยู่บนเสื้อผ้า เช่น - ใช้แอลกอฮอล์ ลบรอยหมึกจางๆ - ใช้กรดซิตริก ลบรอยเปื้อนของผลไม้ - ใช้น้ำเกลือ ลบรอยเลือด - ใช้น้ำนม ลบรอยหมึก - ใช้อีเทอร์ ลบรอยคราบไขมัน - ใช้นำมันเบนซิน ลบรอยไขมัน หรือน้ำมัน - ใช้สารละลายบอแรกซ์ ลบคราบชา กาแฟ
        สภาพละลายได้ (solubility) คือ ความเข้มข้นของสารละลายอิ่มตัว ณ อุณหภูมิที่กำหนดให้ เราใช้สมบัติเกี่ยวกับสภาพละลายได้ของสารมาใช้ในการแยกสารได้ เช่น มีโซเดียมไนเตรต 40 กรัม ผสมอยู่กับโพแทสเซียมไนเตรต 60 กรัม ถ้านำของผสมไปละลายในน้ำ 100 กรัม ที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส สารทั้งสองชนิดจะละลายได้หมด ลดอุณหภูมิลงจนถึง 20 องศาเซลเซียส พบว่ามีโพแทสเซียมไนเตรตส่วนหนึ่งแยกตัวออกมา สามารถกรองแยกโพแทสเซียมไนเตรตออกจากสารละลายได้​

ขอบคุณเนื้อหาเพิ่มเติม

       https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33080