แอนติบอดีย์ (antibody, Ab) เป็นสารน้ำที่สร้างโดย plasma cell เป็นส่วนใหญ่มีความจำเพาะกับแอนติเจนที่เข้ามากระตุ้นระบบอิมมูนนั้น เมื่อทำปฏิกิริยากับแอนติเจนนั้นๆ ในร่างกายจะทำให้แอนติเจนหมดฤทธิ์ หรือก่อให้เกิดการทำลายของแอนติเจนนั้น แอนติบอดีย์ส่วนใหญ่จะเกิดหลังจากที่ร่างกายได้รับแอนติเจน ยกเว้น IgG ในทารกแรกเกิดที่มีอยู่ในกระแสโลหิตโดยที่ร่างกายยังไม่เคยได้รับแอนติเจน โดยเป็น IgG ของมารดาที่ผ่านรกมาและยังผลให้ทารกแรกเกิดมีภูมิต้านทานต่อโรคติดเชื้อ (infectious disease) หลาย ๆ โรค แอนติบอดีย์ เป็นสารโปรตีนพวกแกมม่าโกลบุลิน (gamma globulin) จึงอาจเรียกว่า อิมมูนโนโกลบุลิน (immunoglobulin, Ig) โครงสร้างขั้นพื้นฐานของโมเลกุลอิมมูนโนโกลบุลิน ประกอบด้วย polypeptide chain 4 สาย, 2 สายกลางซึ่งยาวกว่าเรียกว่า heavy (H) chain 2 สายริมซึ่งสั้นกว่าเรียกว่า light (L) chain (ดังรูปที่ 1) H-chain 2 สายใน โมเลกุลเดียวกัน จะเหมือนกันทุกประการ L-chain ก็เช่นเดียวกัน
ภาพแสดงตัวอย่างของแอนติบอดี ชนิดของแอนติบอดี ชนิดของแอนติบอดี ชนิดของแอนติบอดี ซึ่งเป็นภูมิคุ้มกันรูปแบบหนึ่งที่ร่างกายมนุษย์สร้างขึ้น เป็นปฏิกริยา 'ตอบโต้' ต่อการติดเชื้อ และเรานำมาใช้ช่วยในการวินิจฉัยนั้น เป็นการตอบสนองต่อ 'แอนติเจน' ส่วนต่างๆ ของจุลชีพ ผู้เขียนจะขอแบ่งประเภทของแอนติบอดี ตามความสำคัญและบทบาททางคลินิกดังนี้ 1. แอนติบอดีที่มีบทบาทสำคัญในการต่อต้านการติดเชื้อ เช่น การตรวจพบ anti-HBs (แอนติบอดีต่อ surface (s) antigen ของไวรัสตับอักเสบบี) ซึ่งอาจตรวจพบหลังจากการติดเชื้อตามธรรมชาติ หรืออาจเกิดหลังจากการฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี เป็นตัวบอกว่า ผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสดังกล่าว หากผู้ป่วยไม่เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องขึ้นในอนาคต ผู้ป่วยรายนั้น ไม่ควรจะเกิดอาการทางคลินิก จากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีอีก หรือการตรวจพบแอนติบอดีต่อเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า หลังจากได้รับวัคซีนป้องกันแล้ว ซึ่งเป็นตัวแทนที่ดีที่จะใช้บอกว่า ผู้ได้รับวัคซีนมีภูมิคุ้มกันต่อการเกิดโรค เป็นต้น ทั้งนี้ แอนติบอดีต่างๆ ดังกล่าว อาจเป็นตัวที่มีบทบาทสำคัญในการป้องกันโรคในร่างกายมนุษย์ (in vivo) จริง โดยอาจมีบทบาทขององค์ประกอบอื่นๆ ทางภูมิคุ้มกัน ทั้งที่ทราบแล้วและยังไม่ทราบ เข้ามาร่วมด้วย 2. แอนติบอดีที่ใช้ช่วยในการวินิจฉัยการติดเชื้อ แต่ไม่มีความหมายในแง่การป้องกัน สำหรับบุคคลผู้นั้น กล่าวคือไม่ได้ทำหน้าที่เป็น 'protective antibody' ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนคือ anti-HIV ที่ใช้ตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสเอดส์ ซึ่งจะพบว่าหลังจากตรวจได้ผลบวกแล้ว ก็จะยังคงมีผลเป็นบวกไปตลอดชีวิต ในผู้ป่วยเกือบทั้งหมด ทั้งๆ ที่ยังสามารถตรวจพบเชื้อไวรัสเอดส์ได้ในตัวผู้ป่วยอยู่ตลอดเวลา แอนติบอดี (อังกฤษ: antibody) หรือ อิมมิวโนโกลบูลิน (อังกฤษ: immunoglobulin) เป็นโปรตีนขนาดใหญ่ในระบบภูมิคุ้มกันที่ร่างกายมนุษย์หรือสัตว์ชั้นสูงอื่นๆ สร้างขึ้น แอนติบอดีเป็นสารที่สร้างขึ้นในร่างกายคนหรือสัตว์ หลังจากได้รับแอนติเจน แอนติบอดีเป็นสารไกลโคโปรตีนที่สามารถทำปฏิกิริยาจำเพาะกับแอนติเจนที่กระตุ้นให้สร้างมันขึ้นมา ขอบคุณเนื้อหาเพิ่มเติม http://www.cai.md.chula.ac.th/lesson/lesson4708/html/antibody1.html
|
